Nieuwe Synagoge

Nieuwe synagoge Nijmegen, Oscar Leeuw, rijksmonument

Nieuwe synagoge Nijmegen

Gerard Noodtstraat 121 Nijmegen

Rijksmonument

 

Opdrachtgever

Commerciële partij

 

Uitvoering

Bouwhistorische verkenning

2019

 

Architect

Flow Architecten


In 1912 werd aan de Gerard Noodtstraat een nieuwe synagoge gebouwd, naar een ontwerp van architect Oscar Leeuw. De synagoge is kenmerkend voor zijn oeuvre uit de jaren twintig, waarbij hij diverse internationale invloeden weet samen te voegen tot een geheel eigen vormgeving. De synagoge heeft een opvallende oriëntaalse/neobyzantijnse verschijningsvorm, met name wat betreft het voorwerk. De symbolische gelaagdheid van het gebouw, zowel direct (Stenen Tafels en eeuwig brandende fakkel) als indirect (opzet middenrisaliet met verwijzing naar de ark, een Thorarol en Boaz en Jachin), in relatie tot de functie als synagoge speelt hierbij een belangrijke rol.

 

Na de oorlog heeft de synagoge dienst gedaan als kerk voor de Apostolische gemeenschap. Het karakteristieke, oriëntaals georiënteerde interieur is hierbij grotendeels verdwenen. Het glas-in-lood, dat zowel in de voor- als achtergevel en het interieur aanwezig is, dateert uit 1952 en is een bijzonder voorbeeld van een gaaf behouden, omvangrijk glas-in-lood ensemble uit de wederopbouwperiode. In de jaren tachtig is het gebouw herbestemd tot Natuurmuseum en zijn er verdiepingen in de open ruimte gecreëerd. Hierdoor is de oorspronkelijke beleving aangetast.