Voormalig politiebureau Lage Barakken

Voormalig politiebureau en postkantoor Lage Barakken, Stationsstraat Maastricht, rijksmonument

Voormalig politiebureau

Lage Barakken 29 Maastricht

Rijksmonument

 

Uitvoering

Bouwhistorisch onderzoek

2018

 

Architect

HC Architecten


Gelegen aan de Lage Barakken, onderdeel van de stadsontwikkeling die na de ontmanteling van de vestingwerken tot stand kwam, ligt het vroeg twintigste-eeuwse Lage Barakken 29. Het pand, een voormalig politiebureau, maakt deel uit van het grote hoekvolume dat naast het bureau ook het postkantoor omvatte (Stationsstraat 60 – Lage Barakken 31). Lage Barakken 29 is een rijksmonument, ingeschreven onder nummer 506690 (het registernummer heeft betrekking op het complex als geheel). De eigenaar van het pand heeft de intentie om het monument te restaureren en te verbouwen. Vanwege de status als rijksmonument, stelt de gemeente ten behoeve van de beoogde werkzaamheden als vereiste dat een bouwhistorisch onderzoek naar het pand (in het bijzonder de verdiepingen) wordt verricht als onderdeel van de aanvraag omgevingsvergunning.

 

Stationsbuurt

De Stationsbuurt in Wyck was bestemd voor de betere klassen. Vanwege de gunstige ligging nabij uitvalswegen en het spoor was dit een aantrekkelijke locatie voor handelaren en winkeliers. Door het type bebouwing, winkels met bovenwoningen, hotels en andere uitspanningen, was de realisatie niet alleen een voorbeeld van stadsuitleg maar ook van een nieuw type stad dat kenmerkend is voor de tweede helft van de negentiende eeuw.

 

De ontwikkeling van de wijk was gekoppeld aan de aanleg van de centrale as, de Percee die het station met de Maasbrug verbond en de aanleg van drie rond de stad getrokken boulevards (Wilhelminasingel, Alexander Battalaan en Spoorweglaan). De westelijke boulevard, de Wilhelminasingel, volgde het tracé van de voormalige hoofdgracht van de vestingwerken van Wyck. Het ontwerp voor de Stationsbuurt dateert uit 1882 en kort daarna wordt de infrastructuur, waaronder de Wilhelminasingel, aangelegd en worden de kavels in fasen verkocht, beginnende bij de kavels aan de Stationsstraat en de ten zuiden daarvan gelegen straten. Bij de verkoop van de kavels waren enige voorwaarden verbonden. Zo moest het kavel binnen 2 jaar zijn bebouwd met maximaal één huis en minimaal één bovenverdieping bevatte. Langs de Wilhelminasingel en de Stationsstraat werd een minimale bouwhoogte van 12 meter vereist. Verder moesten de hoekpanden worden voorzien van een afschuining.

 

Politiebureau en postkantoor

Het complex huisveste zowel een postkantoor als een politiebureau (beide met bovenwoningen). De gebouwen vormden stedenbouwkundig en architectonisch één geheel, maar presenteerden zich toch als afzonderlijke bouwmassa’s. Het verschil in opzet kwam niet alleen voort uit de wens om beide volumes een eigen aanzicht te geven, maar vooral door de verschillende bouweisen die enerzijds golden voor de Stationsstraat en anderzijds voor de Lage Barakken.

 

Het gebouw is opgetrokken in een rijk uitgevoerde, eclectische architectuur waarbij de Hollandse renaissance de boventoon voert, die kenmerkend is voor de bebouwing aan het begin van de twintigste eeuw in Nederland in het algemeen en in Maastricht in het bijzonder werd toegepast. Een bijzonder detail aan het exterieur is het yezeria-stucwerk in de boogvelden van de vensters. Hierbij is met gekleurde verdiepte vlakken (roodbruin) en hoog reliëf (geel) een afbeelding in het pleisterwerk aangebracht. Bij de vensters op de verdiepingen is hierbij een floraal motief gerealiseerd. Boven de centrale vensterpartij op de begane grond zien we drie medaillons: centraal een politieagent, links een hangslot met ketting en rechts een zwaard en knuppel. Boven het venster in de linker as van het postkantoor is de Maastrichtse stadsengel met wapenschild met ster aangebracht.