De gemeente Bernheze is in 2015 bezig met het actualiseren van haar welstandsbeleid. Aanleiding is de wens om de regeldruk voor inwoners en bedrijven te verminderen. Dit gebeurt door grote delen van de gemeente welstandsvrij te maken. Dit geldt echter niet voor alle gebieden, waaronder cultuurhistorisch waardevolle gebieden. Voor deze gebieden blijft de welstandstoets bestaan, om zo hun identiteitsbepalende karakter te waarborgen. In dit onderzoek zijn de inventarisatie en gebiedsomschrijvingen opgenomen. Het rapport vormt een integraal onderdeel van de vernieuwde welstandsnota Bernheze.

Voor het vaststellen van de cultuurhistorisch waardevolle gebieden is Don Rackham, namens Monumentenhuis Brabant ingeschakeld. De werkzaamheden bestonden uit het uitvoeren van een quickscan op basis van de al door de gemeente gehanteerde cultuurhistorische waardenkaart. Vervolgens is per individueel gebied een beknopte paragraaf opgesteld, bestaande uit een typologie, beschrijving en waardering. De omschrijving is aangevuld met enkele foto’s, relevant historisch kaartmateriaal en een digitale optekening van de contour van het als cultuurhistorisch waardevol aan te merken gebied.

Gebiedstypen

Er zijn 15 cultuurhistorisch waardevolle gebieden omschreven.  Deze zijn onderverdeeld in een drietal gebiedstypen:

• Het agrarisch cluster (Beemd-Broekhoek-Monseigneur van der Hurklaan, Hoog Beugt. Dintherse Hoek, Donzel, Kantje, Loo, Menzel en Zoggel-Zoggelsestraat)
• het historisch dorpscentrum (Dinther, Heeswijk-centrum, Loosbroek, Nistelrode-centrum, Vorstenbosch) 
• woningbouw uit de Wederopbouwperiode (Kerkstraat-Molenstraat-Wilhelminalaan-De la Sallestraat, Hoogstraat-Heesch).