Limbrichterstraat 14
Rijksmonument
Opdrachtgever
Commerciële partij
Uitvoering
Bouwhistorisch onderzoek
2016
Architect
Buro Jacobs
Gelegen in het historisch centrum van Sittard, nabij de Markt, ligt het zeventiende-eeuwse pand Limbrichterstraat 14. Deze tussenwoning is in gebruik als winkel met bovenwoning. De eigenaar heeft de wens Limbrichterstraat 14 te restaureren en herbestemmen, waarbij op de verdiepingen twee appartementen worden gerealiseerd. Om dit mogelijk te maken, zal er vanaf de achterzijde ter hoogte van de tweede verdieping een nieuwe toegang dienen te worden gerealiseerd. De ontwikkeling van de bovenverdiepingen maakt deel uit van een groter project, waarbij ook de bovenwoningen van de omringende panden via een nieuw aan te leggen brug met elkaar worden verbonden en ontsloten.
Maaslandse renaissance
Het pand aan de Limbrichterstraat werd in een periode van economische bloei opgetrokken. Het exacte jaartal is niet bekend, maar op basis van de esthetica en het materiaalgebruik van het pand, is dit met grote mate van zekerheid in het eerste kwart van de zeventiende eeuw geweest. Het is opgetrokken in de stijl van de Maaslandse renaissance, een architectuur die aan het eind van de zestiende en de eerste helft van de zeventiende eeuw in het zuiden van Nederland werd toegepast (over de accuratesse van de term Maaslandse renaissance is enige discussie). Het pand is geplaatst onder een smal en hoog opgetrokken dakschild. Dit type dak, dat wordt aangeduid als Maaslands dak, is kenmerkend voor Zuidlimburgse steden uit de zestiende en zeventiende eeuw.
Van oorsprong zal de voorgevel niet geschilderd en gestuct zijn geweest, maar was er sprake van een speels geheel van baksteen en natuursteen. De architectuur kenmerkt zich door haar bakstenen gevels, waarbij hardsteen (Naamse steen) of mergel wordt gebruikt bij constructieve delen van het pand, in het bijzonder bij raam- en deuromlijstingen, op de hoeken van het pand en als speklagen. Met name de hardstenen vensterkozijnen dragen in hoge mate bij aan de herkenbaarheid van de stijl. Bij Limbrichterstraat 14 zijn deze zowel aan de voor- als achterzijde behouden. Aan de kruiskozijnen op de tweede verdieping is de oorspronkelijke situatie nog te herleiden, waarbij de onderlichten waren voorzien van luiken en de bovenlichten waren beglaasd met tralies ervoor.
Bij Limbrichterstraat 14 is een aantal opvallende elementen, waaruit valt te herleiden dat het hier een vroeg voorbeeld betreft en dat bovendien een bijzonder rijke detaillering heeft gehad. Dit zien we met name aan de gevelstenen met decoratieve kopjes en de forse dakoverstek, die wordt gedragen door consoles met kegelvormige pendanten (op oude foto’s is te zien dat hier ‘eikels’ aan hingen, een element dat bij diverse panden uit de vroege zeventiende eeuw terugkeert). Deze decoratieve toets ontbreekt bij andere nog aanwezige Sittardse voorbeelden van de Maaslandse renaissance, zoals Helstraat 3. Er is een directe esthetische link tussen Limbrichterstraat 14 en de bekende (als ‘oervoorbeeld’ genoemde) panden in Luik, zoals het Palais Curtius en het Cour des Mineurs. Elementen zoals de mergel cordonlijsten, waarbij afwisselend een concaaf en een convex profiel is gebruikt, zien we ook bij het in 1620 gebouwde Kritzraedthuis. Hier zijn de karakteristieke forse overstek, de pendanten en de gevelstenen met kopjes niet aanwezig. Het heeft er alle schijn van dat de bouwheer van Limbrichterstraat 14 op de hoogte was van de architectuur in het Luikse.
Het interieur heeft op de verdiepingen enkele zeventiende-eeuwse elementen behouden (zij het dat ze deels zijn weggebroken), waaruit blijkt dat het hier een luxe pand betrof:
Limbrichterstraat 14 is bij de oprichting, tegen de gevel van het vakwerkhuis, Limbrichterstraat 16 gebouwd. Hierbij zijn de moerbalken verankerde aan de vakwerkconstructie van het buurpand. Dit is zeer atypisch. Normaliter is sprake van twee aparte tegen de perceelgrens gebouwde (vakwerk) gevels. Limbrichterstraat 16 wordt gedateerd rond 1600. Dit zou betekenen dat het niet heel lang voor nummer 14 is opgetrokken. Des te interessanter is het verschil in architectuur. Daar waar nummer 16 kenmerkend is voor een voor de tijd traditionele bouwstijl, is nummer 14 een fraai voorbeeld van een gebouw dat volgens de nieuwste vormentaal is opgetrokken. Dat Limbrichterstraat 14 geen oudere kern heeft, kan met grote mate van zekerheid worden geconcludeerd uit het gegeven dat de gehele kelder in baksteen is opgetrokken. Mocht het volume een oudere kern hebben, dan zou de kelder (grotendeels) in mergel zijn opgetrokken. De hardstenen vensteromlijstingen op de eerste verdieping, voorzien van segmentboog, waarbij er een ietwat uitkragende sluitsteen is aangebracht, zijn kenmerkend voor de achttiende eeuw