Molenstraat 72 Nijmegen

Molenstraat 72 Nijmegen, bouwhistorisch onderzoek gemeentelijk monument.

Molenstraat 72 Nijmegen

Gemeentelijk monument

 

Opdrachtgever

Commerciële partij

 

Uitvoering

Cultuur- en bouwhistorisch onderzoek

Aanbevelingen en effecttoets

2008

 

Architect

Friso Woudstra Architecten


Aanleiding tot het onderzoek naar Molenstraat 72 is een geplande verbouwing van het pand.

 

Jugendstil

In het historische centrum van Nijmegen ligt aan de Molenstraat een woonwinkelpand dat in 1901 gebouwd is naar ontwerp van Piet Buskens. Opvallend is de rijke Jugendstilvormentaal van de voorgevel. Deze beperkt zich  tot de verdiepingen, want op de begane grond hebben in de loop van de eeuw heel wat ingrepen plaats gevonden. Zoals blijkt uit historisch beeldmateriaal was hier oorspronkelijk sprake van een tussen twee hardstenen hoekpilasters geplaatste brede winkelpui. Deze omvatte rechts de winkelentree met aan weerszijde een grote etalageruit en uiterst links een deur met daarachter de opgang naar de bovenwoning. De pui is vanaf de jaren dertig meerdere malen vervangen door een nieuw exemplaar. Hierbij is ook de opgang verdwenen, met als gevolg dat de bovenwoning vanaf de straat niet meer bereikbaar is en haar woonfunctie heeft verloren.

 

Res nova heeft in opdracht van Friso Woudstra Architecten een cultuur- en bouwhistorisch rapport aangeleverd waarin de ontwikkelingsgeschiedenis van het pand is onderzocht en in een historische context is geplaatst. Aan de hand van de waardenstelling is een aantal aanbevelingen (‘kansen en bedreigingen’) geformuleerd op basis waarvan Friso Woudstra Architecten de plannen voor Molenstraat 72 heeft opgesteld. De rol van Res nova eindigt niet bij het aanleveren van een rapport. Ook gedurende het ontwerpproces is sprake van een intensieve wisselwerking tussen architect en cultuurhistoricus. Door middel van een effecttoets zijn de uiteindelijke tekeningen voor een laatste keer kritisch beoordeeld. Dit alles om verzekerd te zijn van een verantwoord resultaat. Een belangrijke factor waarmee bij het ontwerp van Molenstraat 72 rekening moest worden gehouden, was de verplichting die de gemeente oplegde om de bovenverdiepingen geschikt te maken voor bewoning. Zoals bekend werkt het wonen boven winkels gunstig op de leefbaarheid van de binnenstad. De eigenaar wilde echter dat dit niet ten koste ging van het vloeroppervlak van de winkel. Als gevolg van dit voorwaardenpakket was het onmogelijk om een pui te creëren waarin naast de winkeletalage ook een opgang naar de bovenverdieping werd geplaatst. De opgang is in de nieuwe situatie aan de achterzijde van het pand gerealiseerd, aan de Karrengas.


De nieuwe winkelpui is in opzet geïnspireerd op de oorspronkelijke drieledige situatie van het winkelgedeelte: een centrale entree met aan weerszijde een ruit, geplaatst op een lage borstwering. De nieuwe invulling kenmerkt zich door een vormentaal en vakmanschap dat aansluit op de nog aanwezige historische geveldelen. Bij de werkzaamheden werden achter de huidige pui de twee oorspronkelijke decoratieve hardstenen hoekpilasters aangetroffen. Hoewel deze ernstig waren aangetast door de vele gevelaanpassingen, is besloten deze in de huidige staat inzichtelijk te houden.

 

Molenstraat 72 geldt als een exemplarisch voorbeeld hoe in een historische binnenstad een esthetisch hoogwaardige pui kan ontstaan waarbij de oorspronkelijke situatie als inspiratiebron dient, zonder dat daarbij de praktische wensen van de winkelier uit het oog worden verloren.