Over de kasteelruïne van Stein is nog opvallend weinig bekend. Vreemd, aangezien de ruïne wat betreft ouderdom, omvang en 'gaafheid' een van de voornaamste voorbeelden in Nederland is. De belangrijkste reden hiervoor is dat op het kasteelterrein tot laat in de jaren negentig een klooster was gelegen en dat de paters de ruïne als hun eigen project beschouwden. Sinds 2011 is de ruïne en het park eigendom van Stichting het Limburgs Landschap. De gebouwen op de nederhof, bestaande uit het negentiende-eeuwse landhuis, koetshuis en voorhof, zijn in 1997 verbouwd tot appartementen en zijn particulier eigendom. 

Het onderzoek richtte zich op:

• het ontleden van de bouwgeschiedenis: uit welke bouwfase verschillen de diverse onderdelen? De oorsprong ligt rond 1200. Op dat moment werd op de motte een maaskeien fundering geplaatst met daarop een houten toren. In de loop van de dertiende of veertiende eeuw is de nog aanwezige ronde donjontoren op de fundering opgetrokken en is de veelzijdige keermuur geplaatst. In de vijftiende eeuw is het kasteel voorzien van een nieuw voorwerk, een barbacane. Het onderzoek laat zien dat de grote bakstenen toren (de Rode Toren) vermoedelijk vroeg-zeventiende-eeuws is en dat er voorheen een kleinere toren heeft gestaan (een spiegeltoren van de zogenaamde puttoren). Op het burchtplein zijn de relicten van een aantal op het burchtplein gelegen woonvolumes behouden en deels gereconstrueerd.
• de relatie met het park. Het kasteel is rond 1800-1825  tot ruïne geworden en is het opgenomen in een parkaanleg in landschappelijke stijl. Op het voorplein werd een nieuw landhuis gebouwd. De ruïne ging fungeren als een vanitassymbool en vormde het ankerpunt in de parkaanleg. De donjon kreeg daarbij een nieuwe functie als belvedere, een uitkijktoren. De negentiende-eeuwse ijzeren trappartij die toegang gaf tot de donjon, is nog behouden. De vroeg-negentiende-eeuwse 'romantische' situatie is vandaag de dag nog grotendeels aanwezig en vormt een belangrijk aspect uit de geschiedenis van kasteel Stein.