Sint Luciaklooster

Sint Luciaklooster, Dominicushof Roermond, rijksmonument

Sint Luciaklooster

Dominicushof 3 Maasniel-Roermond

rijksmonument

 

Opdrachtgever

Commerciële partij

 

Uitvoering

Cultuur- en bouwhistorisch onderzoek

2018

 

Architect

Thijs Hendriks Architekt


Gelegen in de historische kern van Maasniel bevindt zich, ten oosten van de kerk, het in 1913 opgerichte St. Luciaklooster, Dominicushof 3. Het voormalige kloostercomplex, bestaande uit een hoofdvolume, een eenlaags vleugel ten westen en een groot tweelaags schoolvleugel ten oosten, is aangewezen als rijksmonument. De opdrachtgever heeft de intentie het hoofdvolume en de westelijke vleugel te herbestemmen, restaureren en verbouwen tot ruim opgezette wooneenheden. De oostelijke vleugel is en blijft in gebruik als basisschool. Vanwege de monumentale status, stelt de gemeente ten behoeve van de beoogde werkzaamheden als vereiste dat een bouwhistorisch onderzoek naar het pand wordt verricht als onderdeel van de aanvraag omgevingsvergunning.

 

Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid

Het klooster met school werd in 1913 door de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid opgericht. De zusterorde werd gesticht in 1842 te Münster. Een lokale priester was getroffen door de armoede en ellende waarin de kinderen en wezen uit de laagste orde van de stad zich bevonden. Hij richtte een congregatie op die aan deze kinderen een thuis te bieden en een opvoeding te geven. De Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid waren in 1876, als gevolgd van de Kulturkampf¸ genoodzaakt Duitsland te verlaten. Ze vonden onder andere hun weg naar Nederland. Op verzoek van lokale pastoors, richtte de zusters in een groot aantal Nederlandse gemeenten scholen (met bijbehorende kloosters) op. In eerste instantie begonnen deze scholen, vanwege de taalbarrière, vooral met bewaarscholen, naailessen geven, wijkverpleging en opvang van wezen en armen. Later kwamen de meisjesscholen tot stand en groeide vanuit de naailessen het huishoudonderwijs. Als het bijzondere onderwijs in 1920 gelijk wordt gesteld met het staatsonderwijs, groeiden de scholen verder en nam het aantal activiteiten toe.

 

Het klooster

Het in 1913 gebouwde klooster heeft een L-vormige plattegrond en omvat het hoofdvolume en een eenlaags vleugel aan de westzijde. De hoofdopzet van het klooster is kenmerkend voor de kleinschalige kloosterbouw van de zusters in het bijzonder en kloosterorden in het algemeen: een tweelaags hoofdvolume met aan één of aan beide zijde een haaks hierop geplaatste vleugel. Deze opzet ontstond met name vanwege de scheiding van functies tussen de verschillende onderdelen: het kloostergebouw bleef privédomein voor de zusters. De architectuur is kenmerkend voor de periode. Het is opgetrokken in een sobere baksteenarchitectuur, waarbij met name de symmetrie van de gevel het aanzien van het volume bepaalt (in combinatie met de verfijning van het metselwerk). In het interieur is de oorspronkelijke uitmonstering nog grotendeels behouden, waaronder het trappenhuis, tegelvloeren en deuren. Op de verdieping bevindt zich de kapel, herkenbaar aan de afgeschuinde opzet van de apsis en de glas-in-loodvensters met gebrandschilderde religieuze centraalruit, aangebracht rond 1950-1960. In 1918, dus nog voordat het door de zusters gegeven onderwijs gelijk wordt gesteld aan het staatsonderwijs, wordt het complex aan de oostzijde uitgebreid met een grote tweelaags schoolvleugel.

 

Don Bosco

In 1965 wordt het St. Luciaklooster overgenomen door de Zusters van Don Bosco. De in 1934 heilig verklaarde pastoor Don Bosco ging vanaf 1854 zijn jeugdwerk een duidelijk profiel geven door de oprichting van de Salesianen, wat in 1859 resulteerde in de r.k. congregatie van Salesianen. De congregatie was gericht op het opvoeden van de verwaarloosde jeugd. In 1872 werden door Don Bosco en Maria Mazzarello een vrouwelijke tak van de Salesianen, de Dochters van Maria Hulp der Christenen, gesticht (de Zusters van Don Bosco). De plaquette naast de entree van het klooster herinnert aan de aanwezigheid van deze kloosterorde te Maasniel. Ook de naam van de voormalige kleuterschool, Maria Mazzarelloschool is een directe verwijzing naar de zusterorde.