Gelegen in het historisch stadscentrum van Sittard, liggen Putstraat 28 en 30, twee  het panden waarvan het casco is terug te voeren tot respectievelijk ten minste de achttiende en zeventiende eeuw. De gebouwen liggen binnen het beschermd stadsgezicht ‘binnenstad en uitvalswegen’. Putstraat 30 heeft bovendien de status van rijksmonument. Beide panden zijn, zowel wat betreft begane grond als verdiepingen, in het laatste kwart van de twintigste eeuw samengevoegd. De huidige eigenaren hebben de intentie het pand te restaureren en verbouwen. De bedrijfsruimte op de begane grond blijft hierbij ongewijzigd. De verdiepingen van de volumes zullen worden ingericht als appartementen.

Laat-middeleeuws casco

Achter de negentiende-eeuwse voorgevel van Putstraat 30 gaat een casco verscholen dat is terug te voeren tot de zeventiende eeuw en mogelijk ouder. De kelders van Putstraat vertellen iets over de oudste geschiedenis en ontwikkelingen. De kelders zijn deels opgetrokken in mergel en deels in een groot formaat baksteen (26x11x5,5cm). Het vakwerk in de oostelijke gevel, uitgevoerd in eikenhout en compleet met moerbalken en spanten vormt, naast de kelders de oudste kern van het pand. De eikenhouten constructies zijn terug te voeren tot ten minste de vroege zeventiende eeuw. De west- en noordgevel zijn in de loop van de tijd versteend. Gelet op het baksteenformaat en tevens uitgaande van het gebruik van klezoren en het type ankers, is dit vrijwel zeker in de (late) zeventiende, dan wel vroege achttiende eeuw al gebeurd. De asymmetrische opzet van de voorgevel van nummer 30, in het bijzonder de afwijkende opzet van de westelijke travee geeft verder inzicht in de oorspronkelijke drie traveeën brede opzet.

Negentiende-eeuwse gevel, nr. 30

De huidige, gaaf behouden eclectische hoofdopzet van het pand is ontstaan aan het eind van de negentiende eeuw. Hierbij wordt de voorste beuk van het huis geheroriënteerd en naar rechts toe uitgebreid (wat het verschil in traveeën verklaart). Het huis krijgt een lijstgevel met dakschild parallel aan de straat. Deze ingreep is aan de kap nog herkenbaar aan de grenenhouten onderdelen (de spanten en gordingen zijn eiken). Vandaag de dag bevindt de entree zich in de linker vensteras. Oorspronkelijk was deze in de tweede as van links gelegen (binnen de contour van het oorspronkelijke volume). De interne structuur van de begane grond is verdwenen, maar de negentiende-eeuwse trap is nog een duidelijke herinnering aan deze oorspronkelijke (traditionele)plattegrond. In het begin van de twintigste eeuw werd een twee assen brede winkelpui geplaatst. Deze is zichtbaar op enkele oude foto’s en kenmerkend voor het begin van de eeuw. De winkelpui is in 1937 weer verdwenen en vervangen door de huidige entree. De voordeur, de opzet van de hal met inpandige traptreden en de granito vloeren dateren uit deze periode.

Putstraat 28

Putstraat 28 is een gaaf behouden voorbeeld van een voorgevel, daterende uit de (late) achttiende eeuw, waarbij op de begane grond de oorspronkelijke hardstenen omlijstingen nog gehandhaafd zijn. Het volume achter de voorgevel is in de loop van de vorige eeuw ingrijpend gewijzigd, inclusief de achtergevel, balklagen en kap. De achterkantarchitectuur van Putstraat 28-30 wordt gevormd door een groot aantal bouwmassa’s, ontstaan in diverse bouwfasen. Aangezien de achtergevel van de hoofdmassa in de tweede helft van de twintigste eeuw is gewijzigd, heeft het aanzicht van de achterzijde van volumes een lage belevingswaarde. Dit wordt versterkt door de aanpassingen aan de omliggende panden.