Ursulinenklooster
Langstraat 20 Weert
Gemeentelijk monument
Opdrachtgever
Commerciële partij
Uitvoering
Cultuur- en bouwhistorisch onderzoek
2017
Architect
Flow Architecten
Aan het eind van de achttiende eeuw vond een groep Ursulinenzusters haar onderkomen in een voormalige stadswoning op de hoek van de Langstraat en Van Berlostraat. De zusters waren, net zoals zovele religieuze ordes, Duitsland ontvlucht vanwege de Kulturkampf (onder leiding van Von Bismarck). In 1876 bouwde zij aangrenzend aan dit pand het huidige klooster. Op die plek stond tot de bouw "een groot huis met stalling, tuin, erf en verder aan elkander gelegen kleinere huizen gelegen in de Langstraat en op het Molenstraatje.
Het klooster is gebouwd in een rijk uitgevoerde neogotische stijl. De voorgevel bestaat uit vier aparte delen, elk met hun eigen opzet. De kapel heeft de rijkste afwerking, waaronder natuurstenen, gotische raamomlijstingen, korintische zuilen en terugliggende gevelvlakken en geveltop, voorzien van een rijk opgezette boogfries. De topgevel wordt op de schouders en hals bekroond door een grote zeszijdige opbouw, geplaatst onder eigen spits. Links van de kapel bevindt zich de entree tot het klooster (nu de appartementen). Dit één travee brede gedeelte heeft een even rijke decoratieve toets als de kapel, maar vormt een duidelijke eigen entiteit. De detaillering van het linker en rechter deel is nagenoeg identiek. De vensters zijn hier alle onder segmentbogen geplaatst. De terugliggende gevelvlakken worden afgesloten door rijk uitgevoerde tandlijsten en een soortgelijke cordonlijst.
De gehele gevel is in de jaren negentig geschilderd in een kleurenschakering van wit, crème en grijs. Verder zijn destijds, ten behoeve van de inrichting als winkels op de begane grond de oorspronkelijke bel-etage vensters en de souterrain vensters met elkaar verbonden en vergroot om ruime openingen te creëren. De werkzaamheden aan de voorgevel maakten deel uit van een grootschalige verbouwing in de jaren negentig. Het klooster werd op dat moment herbestemd tot winkelruimten en enkele appartementen. Bij deze werkzaamheden is een groot deel van het klooster aan de achterzijde gesloopt en voorzien van een nieuwe constructie. De oorspronkelijke schilderachtige opzet van het kloostercomplex is op diverse historische foto’s duidelijk zichtbaar. Van de op de foto’s zichtbare volumes zijn alleen nog een tweetal torens behouden, waarbij het westelijke exemplaar een tweetal bouwlagen is verlaagd. De overige volumes, waaronder de kloosterkapel, zijn vrijwel volledig weggebroken. Zowel aan het exterieur (achterzijde) als in het interieur van het klooster is er nauwelijks iets authentieks gehandhaafd.
De huidige eigenaar van het klooster, een gemeentelijk monument, is van plan om de eerste verdieping en de zolder van het complex te herbestemmen tot een aantal appartementen en studio’s. Verder zal aan de achterzijde, op de in de jaren negentig opgetrokken constructie, een verdieping worden toegevoegd waarin een aanvullend aantal wooneenheden zal worden geplaatst. Ten behoeve van de beoogde herbestemming, stelt de gemeente als vereiste dat een bouwhistorisch onderzoek wordt verricht als onderdeel van de aanvraag omgevingsvergunning.Doel van het onderzoek is om een onafhankelijke waardenstelling op te voeren op basis waarvan de voorgestelde plannen getoetst kunnen worden. Tevens kunnen de resultaten als inspiratiebron dienen voor de uitwerken of verfijning van de plannen